Service-learning in hoger onderwijs – de samenleving als krachtige leeromgeving

‘Maatschappelijk engageren’ in de educatieve bachelor kleuteronderwijs van de campus Aalst is een jaarvak in de tweede opleidingsfase. In dit vak doen studenten een service-learning ervaring op binnen organisaties die werken met kwetsbare kinderen, jongeren of gezinnen. We werken met vaste organisaties waarmee we door de jaren heen een nauwe samenwerking hebben opgebouwd.

Aan het begin van het academiejaar organiseren we een informatiemarkt waar alle organisaties aanwezig zijn. Studenten kiezen op basis hiervan een organisatie waar zij hun engagement opnemen. Tijdens het academiejaar voeren studenten 14 tot 20 uur maatschappelijk engagement uit. Daarnaast nemen ze deel aan vormingen, intervisiemomenten en/of individuele gesprekken binnen de organisatie. Het engagement kan verschillende vormen aannemen, zoals huiswerk- en gezinsbegeleiding aan huis, voorlezen van boekjes, of meewerken in een leefgroep met niet-begeleide minderjarige vluchtelingenkinderen. Dankzij de nauwe samenwerking met de organisaties kunnen zij een deel van de  begeleiding op zich nemen.

De hogeschool biedt een reeks inhoudelijke lessen aan over thema’s waarmee studenten geconfronteerd (kunnen) worden tijdens hun service-learning. Denk hierbij aan onderwerpen zoals kansarmoede, kinderen op de vlucht en samenwerking met ouders. In deze lessen is er ruimte voor verdieping en groepsreflectie. Via ons online leerplatform hebben studenten toegang tot extra bronnen en inspiratie. Bovendien leggen we linken met andere vakken binnen de opleiding, zodat studenten hun inzichten breder kunnen toepassen.

Reflectie loopt als een rode draad doorheen het hele academiejaar. Studenten reflecteren tijdens de lessen, binnen de organisatie en via een kort reflectiedocument. Hun persoonlijke groei wordt systematisch in kaart gebracht na elke les, op basis van de zes sleutelcompetenties voor het leren voor diversiteit. Het traject wordt afgesloten met een eindgesprek waarin studenten samen met een docent, medestudenten en de organisatie terugblikken op hun ervaringen en ontwikkeling.

“Elk jaar word ik tijdens de eindgesprekken geraakt door de verhalen van studenten. Vaak vertellen ze dat ze dingen hebben geleerd die ze van tevoren nooit hadden verwacht. Die onverwachte leermomenten beschouw ik als het meest waardevolle aspect van service-learning. Zo ontdekte een van mijn studenten dat je voor een jongere al een groot verschil kunt maken door simpelweg aanwezig te zijn, zonder per se honderden acties of activiteiten te ondernemen.” – docent