Service-learning in hoger onderwijs – de samenleving als krachtige leeromgeving

In het vak ‘Gevangenisstraf als doorleefde realiteit’ denken twaalf masterstudenten en twaalf gedetineerde studenten samen na over de zin en onzin van de gevangenisstraf. Het vak gaat integraal door in de gevangenis.

Studenten rechten, criminologie en theologie brengen hun theoretische kennis het gesprek binnen, terwijl de gedetineerde deelnemers hun uitgebreide ervaringskennis meenemen. Samen proberen we een antwoord te vinden op de vraag wat een goede straf is. Theoretische inputs over allerlei ethische, criminologische en strafrechtelijke thema’s worden afgewisseld met discussies in kleine groepen. Lessen worden voorbereid door lezing van teksten en verwerkt middels reflectieverslagen.

Studenten ‘van buiten’ engageren zich om elke week naar de gevangenis te komen, leren hoe de theoretische kaders uit de collegebanken vertaald worden in de praktijk en ontwikkelen het vermogen om op de discrepantie tussen theorie en praktijk te reflecteren. Studenten ‘van binnen’ leren over de theoretische achtergronden van hun dagdagelijkse ervaring, krijgen de ruimte om hun ervaringskennis te delen, en vinden een nieuwe reflexieve verhouding tot de gevangenis.

Centraal in de leerervaring staat de ontmoeting tussen twee werelden: die van de universiteitsstudent en die van de gevangenis. Het is deze intermenselijke ontmoeting die tegelijk het leerproces mogelijk maakt en er het hoogste doel van is.

“Deze cursus is een toonvoorbeeld van hoe het onderwijs zich uit de ivoren toren beweegt om praktijkervaring op te doen en gezamenlijk over vraagstukken na te denken.” – Paul Van Tigchelt, ontslagnemend minister van justitie