In gesprek met Congolese asielzoekers om conversationele en maatschappelijke vaardigheden aan te sterken

In de opleiding Afrikaanse talen en culturen aan de faculteit Letteren en Wijsbegeerte van de UGent gaan studenten in het taalvak Lingála in gesprek met Congolese verzoekers om internationale bescherming. Naast conversationale vaardigheden in het Lingála scherpen studenten zo hun gevoeligheid voor mensen in maatschappelijk kwetsbare situaties aan.

Conversatie als tool voor empathie

Prof. Meeuwis werkt in het taalvak Lingála al jaren samen met een taallector die geboren is in Congo waardoor studenten in contact komen met een moedertaalspreker binnen het vak. Omdat de Congolese gemeenschap een belangrijke plaats inneemt in België, wilde hij dit contact met moedertaalsprekers nog verder versterken en zocht hij een manier om extra-muros te gaan met zijn studenten. Het begon met eerder vrijblijvende bezoeken aan opvangcentra waar studenten in gesprek gingen met Congolese bewoners, in het Lingála uiteraard. Doorheen de jaren evolueerde dit bezoek tot goed voorbereide conversatiesessies in de gebouwen van Fedasil en een uitstap met de Congolezen in Gent.

Studenten scherpen hun conversationele vaardigheden in de taal Lingála aan door ze te gebruiken in een natuurlijke setting met moedertaalsprekers. Samen met de taallector en de docent gaan de studenten naar Fedasil in Brussel, waar ze converseren met Congolese verzoekers om internationale bescherming. Op die manier leren studenten de taal niet los van de context, maar wordt de taal als het ware gehumaniseerd: studenten praten met moedertaalsprekers van het Lingála. De studenten leren naast de conversationele vaardigheden ook maatschappelijke vaardigheden: hun gevoeligheid voor mensen in maatschappelijk kwetsbare situaties wordt aangescherpt.

Win-win situatie

De Congolese verzoekers om internationale bescherming reiken de thema’s aan waarover ze graag in gesprek willen gaan. Op die manier wordt een win-winsituatie gecreëerd: de studenten oefenen hun taalvaardigheid Lingála, en de Congolezen leren iets over een thema waar ze zich in willen verdiepen. De voorbije jaren bleek dat ze erg nieuwsgierig zijn naar hoe de Belgische samenleving eruit ziet: wonen de studenten in een dorp of in de stad, wat studeren ze, leven ze op kot en wat is dat dan precies? Bovendien worden de Congolese verzoekers om internationale bescherming gevaloriseerd door hen even ‘taallector’ te maken; het is een ervaring die hen afwisseling bezorgt in het soms saaie leven in het asielopvangcentrum.

Tijdens lessen on campus bereiden studenten de thema’s voor die de Congolezen tijdens de vorige sessie hebben aangereikt. Na deze voorbereiding trekken ze in een volgend lesblok naar Fedasil in Brussel om de vaardigheden te oefenen. In een daaropvolgend lesblok krijgen ze feedback van de lesgevers. Op het einde van een semester worden de Congolezen uitgenodigd naar de Universiteit Gent: studenten geven hen een rondleiding in het gebouw van de faculteit, de Blandijn, tonen hen de bibliotheek, leiden hen rond in de stad. Ze krijgen ook een certificaat van actief medelesgeverschap en een exemplaar van het woordenboek Lingála-Nederlands-Lingála van prof. Meeuwis. Op het mondelinge examen reflecteren de studenten in het Lingála over hun ervaringen. Het eindcijfer is een combinatie van permanente evaluatie (de vooruitgang die ze boeken tijdens de sessies in Fedasil) en dit mondelinge examen.

“We willen er een win-win situatie van maken. Studenten kunnen hun taalvaardigheid aanscherpen en de Congolezen in het opvangcentra komen meer te weten over Vlaanderen en Vlaamse gewoontes. Ik wil als lesgever de studenten ook gevoelig maken voor de problematiek van verzoekers om internationale bescherming.” (Michael Meeuwis, docent)