Dromen van een mooier Brussel: VUB/ULB studenten ontwerpen toekomstscenario’s voor de nieuwe USquare wijk
14 masterstudenten Urban Studies van VUB en ULB deden een jaar lang participatief actie-onderzoek naar het stadsvernieuwingsproject USquare in Elsene. Deze voormalige politiekazerne wordt in de komende jaren omgetoverd tot nieuwe universiteitscampus en stadswijk. Met hun project onderzochten de studenten de belangrijkste stakeholders, ambities, belangen en dynamieken die dit proces kenmerken. Tijdens een publiek toonmoment op 4 mei 2023 presenteerden de studenten hun bevindingen aan de hand van vier artefacten en deelden hun ideeën over de toekomst van de site. VUB-studenten Julie Simoens & Rani Vermeulen schreven een terugblik op dit toonmoment, die hieronder in verkorte versie werd overgenomen.
Gezamenlijke planning
De site USquare beoogt meerdere doelen te dienen. Het wil een toegankelijke ruimte creëren waar diverse groepen kunnen samenkomen. Om na te gaan welke voorzieningen verschillende doelgroepen verwachten of nodig hebben, ontwierpen studenten Kiona, Mattia, Irene en Ronja een spel op basis van een miniatuurmodel van de USquare-site.
Aan het begin van het spel had elke speler de optie om een kaart te trekken met een personage of om als zichzelf te spelen. Elk personage had andere behoeften en wilde dus specifieke voorzieningen in USquare. Tijdens elke ronde kon elke speler twee keuzes maken, waaronder bijvoorbeeld de aanleg van een vijver of de toegankelijkheid van de toiletten verbeteren voor rolstoelgebruikers. Na elke ronde volgde een bespreking tussen de spelers, waarbij de keuzes gezamenlijk konden worden herzien.
Barrières afbreken: Het verhaal van de muur rond de oude kazerne van Elsene
De muur rond de oude kazerne van Elsene werd oorspronkelijk gebouwd om mensen de toegang tot het gebied te ontzeggen. Na verloop van tijd werd de muur echter meer dan een barrière om mensen buiten te houden. Geïntrigeerd door de impact van de muur op de gemeenschap, besloten Charlotte, Laura en Lucia de meningen en gevoelens van mensen over de muur te onderzoeken. Ze interviewden zowel mensen die de kazerne kenden als voorbijgangers die de site helemaal niet kenden.
Mensen die de kazerne kenden, stonden positiever tegenover de muur. Zij vonden dat de muur een gevoel van veiligheid gaf, omdat hij het gebied beschermde tegen ongewenste bezoekers. Mensen die de kazerne niet kenden, keken daarentegen met negatieve gevoelens naar de muur. Zij zagen de muur als een barrière en voelden zich erdoor geïntimideerd. Ze wisten niet wat er binnen de muren gebeurde, wat de stap om naar binnen te gaan vergroot.
Het project van de studenten belichtte de complexe relatie tussen muren en openbare ruimten en liet zien dat barrières zowel positieve als negatieve effecten kunnen hebben op gemeenschappen. Met hun innovatieve artefact moedigden ze bezoekers aan om zich met de muur bezig te houden en hun gedachten te delen, wat resulteerde in een dialoog die zou kunnen bijdragen aan een meer inclusieve gemeenschap.
Useed: De kracht van gemeenschapstuinen bij het creëren van hechte gemeenschappen
Gemeenschapstuinen zijn de laatste jaren steeds populairder geworden. Niet alleen omdat ze vers en gezond voedsel produceren, maar ook omdat ze mensen samenbrengen en een gemeenschapsgevoel creëren. Door een reeks interviews met stakeholders, deskundigen en door literatuuronderzoek hebben Kate, Francesca en Joan de vele voordelen van gemeenschapstuinen ontdekt en hoe ze een belangrijke rol kunnen spelen in de overgang naar een meer duurzame en samenhangende gemeenschap.
Gemeenschapstuinen kunnen een belangrijke rol spelen bij het creëren van een meer duurzame en samenhangende gemeenschap. Gemeenschapstuinen spelen een belangrijke rol in het verenigen van mensen, het versterken van hun band met de omgeving en het bevorderen van hechte gemeenschappen. Dit heeft talrijke voordelen, zowel op individueel niveau als voor het milieu. Via het project konden de studenten de werking van een gemeenschapstuin simuleren en bezoekers de kans geven hun eigen tuin te ontwerpen.
Duurzaamheid in kaart brengen
De studenten Frido, Lara, Ana-Lena en Ida stortten zich op het onderwerp duurzaamheid, een begrip dat vaak vaag is en op verschillende manieren kan worden opgevat. Om deze kwestie aan te pakken besloot het team om verschillende stakeholders die bij de vernieuwing van de USquare-site waren betrokken te interviewen. Deze stakeholders deelden hun eigen interpretatie en perceptie van duurzaamheid. Ze bespraken ook enkele uitdagingen en gemiste kansen met betrekking tot duurzaamheid op de USquare-site.
Voor hun artefact kozen de studenten ervoor om een miniatuurmodel van USquare te creëren en de percepties, uitdagingen en gemiste kansen visueel weer te geven in tekstballonnen. Alle bezoekers van het artefact werden uitgenodigd om na te denken over wat duurzaamheid voor hen betekent en hun percepties op te schrijven op gerecycleerd papier.
Julie Simoens & Rani Vermeulen
Studenten Urban Studies VUB
Meer weten over service-learning aan VUB? Neem een kijkje op wekonekt.brussels
