Studenten verkennen religieuze solidariteit
Als sociaal werker moet je van meerdere markten thuis zijn. Zo moet je op een creatieve manier mensen kunnen samenbrengen om met gebalde krachten onrechtvaardigheden aan te vechten. Ook omgaan met diversiteit, zoals religieuze diversiteit, wordt steeds belangrijker. Zulke skills leer je het best in de praktijk. Daarom ging Odisee aan de slag met community service learning (CSL), waarbij enkele studenten zich engageren bij Brusselse religieuze gemeenschappen die zich sociaal inzetten.
Solidariteitspraktijken in religieuze context
Binnen het vak ‘Urban Diversities’ kregen vijf studenten de kans om buiten de muren van Odisee te te ervaren wat religieuze solidariteit kan betekenen. Hun CSL traject werd niet enkel opgevolgd door docenten Anke De Malsche, Sylvie Van Dam en Mieke Schrooten, maar ook door Johan Vrints. Hij werkt voor Orbit, een organisatie gespecialiseerd in superdiversiteit en migratie.
Voor buitenstaanders is het niet altijd gemakkelijk om een beeld te hebben van wat er binnen het religieuze en levensbeschouwelijke veld leeft en hoe verschillende gemeenschappen naar armoede of sociale uitsluiting kijken. Door dat troebele beeld ontstaat soms verwarring, argwaan of zelfs stigma. Het CSL traject gaf studenten en docenten de kans om kennis te maken met solidariteitspraktijken in religieus geïnspireerde initiatieven en te reflecteren op hun verhouding tot sociaalwerkorganisaties.
Studenten en docenten waren een semester lang betrokken bij twee verschillende geloofsgemeenschappen die zich elk op hun eigen manier solidair inzetten. Drie studenten kozen voor de Anglicaanse gemeenschap ‘the Holy Trinity’, die dagelijks samen met vrijwilligers uit de kerk en de buurt een vijfhonderdtal maaltijden maken. Tijdens het bereiden van de maaltijden leerden studenten niet enkel deze geloofsgemeenschap en haar plaats in Brussel beter kennen, maar kwamen ze ook in contact met de mensen die gebruik maakten van deze gratis maaltijden. De twee overige studenten werkten tijdens de Ramadan mee bij het organiseren van iftars bij het Islamitisch centrum ‘Al Amal’. Ze maakten en verdeelden mee voedselpakketten of namen giften en donaties van mensen uit de gemeenschap aan.
Reflecteren over religie & religieuze identiteit
De studenten kwamen geregeld samen om onder begeleiding van de docenten hun ervaringen te bespreken en te reflecteren over hun eigen positie tegenover religie. Zo gaf een studente aan dat ze vóór het CSL-traject nog nooit in een moskee was geweest en deze ervaring haar hielp om haar beeld over Islam bij te schaven. Er ontstond ook discussie in de groep over hoe religieus getint de acties kunnen of mogen zijn. Voor studenten die meeliepen bij ‘the Holy Trinity’ leek de religieuze dimensie veel minder aanwezig dan bij studenten die actief waren bij ‘Al Amal’. Het leerde de studenten hoe organisaties op verschillende manieren kunnen omgaan met hun religieuze identiteit, welke strategieën zij gebruiken om mensen te bereiken en hoe zij zich profileren binnen hun buurt.
De discussies werden verder verrijkt door internationale uitwisseling met de opleiding Sociaal Werk aan de Hogeschool van Utrecht, die ook aan de slag ging met CSL. Studenten uit Utrecht werkten weliswaar rond een ander thema, maar het praktijkgeoriënteerde aspect van CSL en de focus op reflectie werd tijdens deze uitwisseling in de kijker gezet.
Een vruchtbare samenwerking met partners
Alle indrukken werden gebundeld in de vorm van een foto-expo. Hiervoor kregen de studenten hulp van het fotografencollectief ‘Paté Patiné’, dat een dag meeliep met studenten om beelden te maken van hun engagement bij ‘the Holy Trinity’ en ‘Al Amal’. Verder werden ook getuigenissen verzameld van vrijwilligers en initiatiefnemers om de foto’s extra kracht bij te zetten. Door middel van deze expo probeerden studenten de – vaak vergeten – solidariteitspraktijken van religieuze en levensbeschouwelijke organisaties zichtbaar en bespreekbaar te maken.
Om een succesvol CSL-traject te kunnen doorlopen, moesten we met heel wat zaken rekening houden. Voor kleine, religieuze gemeenschappen bleek het bijvoorbeeld niet steeds makkelijk om ruimte vrij te maken voor studenten of hen begeleiding te geven. Het belang van een stevig voortraject waarin organisaties duidelijk worden ingelicht over verwachtingen werd hierdoor erg duidelijk en geven we graag als tip mee voor toekomstige CSL-trajecten. Terugblikkend op het afgelopen semester zijn we erg trots op het parcours dat we samen alle betrokken partners en studenten doorliepen. Bedankt voor de fijne samenwerking!
Anke De Malsche
Valorisatie-manager SOLIGION
Mieke Schrooten
Docente Sociaal Werk
Sylvie Van Dam
Docente Sociaal Werk
Meer weten over service-learning aan Odisee? Neem een kijkje op https://www.odisee.be/service-learning-aan-odisee
